مرکز تحقیقات قرنیه

آموزش بیمار - آب مروارید

امتیاز کاربران

ستاره غیر فعالستاره غیر فعالستاره غیر فعالستاره غیر فعالستاره غیر فعال
 

 

 
 آب مرواريد 
 
 

 

 
  • آب مرواريد چيست ؟
  • علائم آب مرواريد
  • تشخيص آب مرواريد
  • درمان آب مرواريد
  • اقدامات لازم قبل و پس از عمل جراحي
  •  عوارض پس از عمل
  • نكات ضروري در مصرف قطره ها و پمادهاي چشمي
  • روش مصرف قطره و پماد چشمی
 آب مرواريد چيست ؟
بهاز بين رفتن شفافيت و كدر شدن عدسي چشم انسان، آب مرواريد و در اصطلاح علمي آن كاتاراكت گفته مي شود، كه باعث كاهش بينائي مي گردد. به نظر اين قسمت قابل حذف است . . آب مرواريد مي تواند مادرزادي يا اكتسابي باشد. آب مرواريد مادرزادي مي تواند ناشي از عفونت هاي حين حاملگي مثل سرخجه، برخي بيماريهاي مادر مثل ديابت يا مصرف دارو در دوران بارداري باشد. علل اكتسابي آب مرواريد شامل ضربه به چشم، صدمات چشمي با مواد شيميائي، قرار گرفتن طولاني مدت در معرض اشعه مادون قرمز و ماوراء بنفش، مصرف دراز مدت برخي از داروها مثل كورتونها، برخي بيماريهاي سيستميك مثل ديابت و برخي از بيماريهاي خود چشم مثل آب سياه يا گلوكوم مي باشد. شايعترين علت اكتسابي آب مرواريد مربوط به افزايش سن مي باشد.

علائم آب مرواريد:  
 
شايعترين علامت آن كاهش بينائي است كه بدون درد و التهاب چشم است. از علائم ديگر ديدن هاله هاي رنگي در اطراف اجسام نوراني است يا ممكن است لبه هاي صاف اشياء بصورت مواج يا منحني ديده شود. دوبيني يك چشمي، تغيير در درك رنگها، ديدن نقاط ثابت تاريك مي تواند از علائم اين بيماري باشد. در اطفال تغييرات رفتاري، عدم توانايي مشاهده تخته سياه و ناتواني در مطالعه ديده مي شود. در نوزادان ممكن است مردمك چشمشان سفيد يا خاكستري شده يا لوچي (انحراف چشم) آشكار داشته باشند. تشخيص آب مرواريد: توسط چشم پزشك و پس از گرفتن شرح حال دقيق و معاينه ساختمانهاي چشم توسط دستگاههاي مخصوص معلوم مي شود. ممكن است بيمار در مراحل اوليه هيچ علامت و شكايتي نداشته باشد. درمان آب مرواريد: درمان داروئي موثري براي اين بيماري وجود ندارد. تنها درمان قطعي جراحي است. البته زمان جراحي مبتني بر قضاوت چشم پزشك پس از معاينه دقيق مي باشد. مثلاً در آب مرواريد هاي مادرزادي در اطفال جراحي فوري براي جلوگيري از تنبلي چشم ضروري است. در آب مرواريد ناشي از افزايش سن ملاك جراحي ميزان ديد مورد نياز فرد است. در واقع زماني جراحي انجام مي شود كه كاهش بينائي فرد در زندگي روزمره یا شغل وی تداخل نمايد. در برخي موارد مثلاً در بيماران ديابتي يا بيماران ديگري كه معاينه مكرر ته چشم الزامي است جراحی زودتر انجام می شود. بندرت عدم جراحي مي تواند منجر به تورم عدسي و ايجاد آب سياه و افزايش فشار داخل چشم گردد كه در اين موارد بايد بصورت اورژانس آب مرواريد جراحي شود. طي جراحي عدسي كدورت يافته خارج مي شود و در صورت امكان يك لنز داخل چشمي با قدرت برابر عدسي چشم فرد در همان محل كاشته مي شود. يا گاهي بعلت مشكلات چشم بيمار يا طي جراحي عدسي در محل ديگري جلوي عنبيه جاگذاري مي شود.
تكنيكهاي خروج عدسي كدورت يافته با دو روش عمده قابل انجام مي باشد: الف) برش بزرگ 12-10 ميليمتر و خارج كردن محتويات عدسي كدورت يافته و جاگذاري لنز داخل چشمي و سرانجام استفاده از بخيه هاي بسيار ظريف كه در طي سه ماه بعد بخيه ها برداشته مي شود. ب) برش كوچك 5/4-3 ميليمتري و خارج كردن محتويات عدسي توسط دستگاه فيكو (فيكوي سرد يا فيكوليزر) كه نتايج جراحي تقريباً مشابه مي باشد و جاگذاري لنز تا شونده از داخل برش كوچك كه معمولاً از بخيه استفاده نمي شود. تفاوت عمده دو روش در بهبود سريع بينائي و آستيگماتيسم بسيار كمتر و امكان جراحي بوسيله بيحسي با قطره در روش با برش كوچك است كه باصطلاح به آن روش فيكو مي گوئيم.
 
اقدامات قبل از عمل جراحي:
 
 پس از برنامه ريزي اوليه براي عمل جراحي بايد قدرت لنز درون چشمي محاسبه شود كه اين روش سرپائي با رايانه و دستگاه اولتراسوند انجام شده و چند دقيقه بيشتر طول نمي كشد. آزمايشات خون، راديوگرافي قفسه سينه و نوار قلب بايد انجام شود و مشورت با متخصص بيهوشي و قلب و عروق متناسب با سن و سلامت بيمار قبل از عمل انجام شود. همچنين آگاه نمودن پزشك معالج از وجود هر گونه عفونت در بدن بخصوص در سر و صورت و سابقه هر نوع بيماري قلبي، تنفسي، كليوي و ... لازم است. شب قبل از جراحي بهتر است حمام كنيد و خواب و استراحت كافي داشته باشيد. اگر جراحي با روش بيهوشي عمومي قرار است انجام شود حداقل 8 -6 ساعت ناشتا باشيد اما اگر عمل با بيحسي موضعي قرار است انجام شود نيازي به ناشتا بودن نيست. در صورتي كه پزشك براي شما قطره يا دارو تجويز كرده آنها را مرتب مصرف كنيد.
 

اقدامات لازم پس از عمل جراحي:

1.پس از انتقال بيمار به بخش و به هوش آمدن كامل مي تواند از مايعات و سپس غذاهاي نرم استفاده كند ، مي تواند راه برود و بنشيند.

2.برخي پزشكان بیمار را پس از به هوش آمدن كامل ترخيص مي كنند ولي بيماران بايد روز بعد از عمل مراجعه نمايند.

3.صبح روز بعد از عمل پانسمان چشم برداشته مي شود و فقط ممكن است با يك محافظ چشم ، بيمار به منزل فرستاده شود. محافظ مناسب چشم تا زمان توصيه پزشك بايد استفاده شود.

4. در صورتي كه بيماري خاصي مانند ديابت نداريد مي توانيد از رژيم غذائي كامل استفاده كنيد.

5. در وقت تعيين شده بعدي به پزشك خود مراجعه كنيد.

6. تا يك ماه پس از عمل از انجام كارهاي سخت و بلند كردن اشياي سنگين و زور زدن و رفتن به سجده و ركوع طولانی خودداري كنيد مگر اينكه پزشك شما توصيه ديگري داشته باشد.
 
7. چشم خود را با انگشت يا دستمال و حوله مالش ندهيد.

8. استحمام چند روز پس از عمل متناسب با توصيه پزشك بلامانع است.

9. داروهاي تجويز شده توسط پزشك خود را به طور مرتب و تا تاريخ تعيين شده مصرف كنيد.

10. معمولاً خواندن و نوشتن و ساير كارهايي كه نياز به نشستن در پشت ميز دارند پس از چندروز بلامانع است.

11. فعاليتهاي بيرون از منزل را مي توانيد چند روز پس از عمل ازسر بگيريد.

12. در صورت درد شديد، كاهش ديد، قرمز شدن چشم يا تورم پلكها بلافاصله به پزشك مراجعه كنيد.

13. در صورتیکه لنز داخل چشمي براي بيمار گذاشته نشود فرد مجبور به استفاده از عینکهای ضخیم برای انجام کارهای روزمره می شود ولی با گذاشتن لنز داخل چشم فقط ممکن است نیاز به استفاده از عینک ظریفی برای دید دور یا نزدیک باشد.

14. در بيماران ديابتي معاينات مكرر ته چشم بعد از عمل لازم است تا در صورت نياز ليزر درماني انجام شود.

عوارض پس از عمل:

عمل آب مرواريد عمدتاً موفقيت آميز است و مشكل خاصي براي بيماران ايجاد نمي كند. درد خفيف و احساس تحريك و حساسيت به نور و تاري ديد از عوارض معمول پس از عمل هستند. از عوارض احتمالي ديگر ميتوان به عفونت داخل چشم، اِدم قرنيه، خونريزي، افزايش فشار داخل چشم، جابجايي لنز كاشته شده و ورم ته چشم اشاره كرد گاه براي داشتن ديد كامل پس از عمل استفاده از عينك سبك لازم است . معمولترين مشكل پس از عمل،كدورت بر روي كپسول باقيمانده عدسي است كه با استفاده از ليزر اين كدورت برداشته مي شود. اين عمل سرپايي است و نياز به بستري ندارد.

نكات ضروري درمصرف قطره ها و پماد هاي چشمي:

- قبل از استفاده حتماً دستهايتان را بشوييد.

- حتماًبه تاريخ انقضاء قطره ها دقت داشته باشيد. در صورتيكه قطره مستعملي از قبل داريد، پس از عمل از آن استفاده نكنيد. ازتماس نوك قطره چكان يا پماد با چشم، انگشتان، و هر سطح ديگري جلوگيري كنيد.

- اگر رنگ قطره تغيير كرده يا رسوب كرده است از آن استفاده نكنيد. از زمان باز شدن درب يك قطره استريل حداكثر تا يك ماه مي توانيد از آن استفاده كنيد.

- اگر بيش از يك نوع قطره يا چند قطره از يك قطره معين استفاده مي كنيد، فاصله بين چكاندن دو قطره حداقل پنج دقيقه باشد و فاصله مصرف داروي چشمي بعدي با پماد حداقل ده دقيقه باشد.
 

روش مصرف قطره و پماد چشمی :

از بيمار بخواهيد سرش را به طرف عقب خم كند و به بالا نگاه كند تا ملتحمه پلك تحتاني آشكار شود . قطره چكان را مستقيماً بالاي چشم بيمار قرار دهيد و درحاليكه بيمار به بالا نگاه مي كند قطره را داخل چشمش بريزيد يا 5/. تا 1 سانتيمتر از پماد را داخل ملتحمه پلك تحتاني قرار دهيد.سپس از بيمار بخواهيد 1 تا 2 دقيقه چشمهايش را ببندد و با انگشتانش گوشه داخلي چشمها را كمي فشار دهد . پمادهاي چشمي را بهتر است قبل از خواب مصرف كنيد چون در ساعت بيداري باعث تاري ديد مي شود.